Ordsamling | Grammatikk | Målføreprøve | Lydskrift

Ordsamling

1188 ord frå Vik i Sogn

A B D E F G H I J K L M N O P R S T U V Y Æ Ø Å

Kategoriar:

jaosn, eit ['jaoss*n] - normert jåsn

Eit gloande forvite menneskje som fer og nasar og skal sjå kva folk har fyre seg (HS). Sermerkt for Sogn. Verbet 'jåsna' høyrer og til, men Ross har tydingi 'fara med narrestrek, fjasa dumt'. I slekt med det nordnorske 'josse'.

jarseta, ei ["ja:rse:ta] - normert jordsete

Det høyet som var under i høystabben, det som låg nedpå tufti (HS). Vanleg i formi 'jordsete'. Formi 'jar-' er elles notert på Sunnmøre og kjem av genitiven 'jarðar'.

jasageit, ei ["ja:sajai:t]

Hohare (AIS). Sjå jase

jase, ein ["ja:se]

Hare. Vestlandet og indre Austlandet. Norrønt hjæsi, nytta som tilnamn (TH).

joka, v

Tyggja seint og mødesamt, ha munnen so full av mat at ein lite vinn tyggja (HS). Elles ukjent i denne tydingi.

jomfruspene, ein ["jUmmfruspe:ne]

Liten kyrespene (eller sauespene) som det ikkje er mjølk i (HS).

jongje, ein ["jonGe] - normert junge

Matjunge. Matkniv, bordkniv. Dette ordet kan ein høyra ein hendegong enno - av svært gamle folk. Elles døyr det vekk (HS). Ordet var heller vanleg i bygdemåli, og er notert i fleire av nabospråki våre. Frå nedertysk.

jord, ei [jo:r]

Dei gamle kalla jamt eit gardsbruk ei jord. T.d. Hopperstad var ein gard; men kvar einskilt bruk på garden var ei jord. Dei sa: Helj-Ola-joredna, Aodn-Ola-joredna, Eirik-Ola-joredna, Fremmand-Ola-joredna o.s.b. (HS).

jualibna, ein ["ju:alibbna] - normert jualivnad

Syndeliven, huskestova, lurveliven (HS). Ordet er og notert i Hardanger, og jualeven på Voss. Av verbet jua 'skrika, skråla'.

juleskjekjedl, ein [ju:leSjeKed*l] - normert juleskjekel

"Dagen derpå" etter julefeiring (HS). Ein skjekel er ei skjelving, av verbet skaka. Engelske målføre har shackle 'skjelva'.

jura, ei

Talgi (feittet) kringum juret på ein sau eller ei kyr (HS).

jurfriskje, ein ["ju:rfrISSje]

Når kyrne tek til å laga seg: gjera jur, segjer dei ofte at det tek til å verta jurfriskje under deim (HS).

jutalygn, ei ["ju:talYgn]

Stor lygn, kjempelygn (HS). Av jute 'storlygar, skrønemakar', avleidd av 'jøtul'

jøpa, ei

Frekk jentunge (AIS).